از شکر ویژگی  شگفت انگیز گیاه استویا است، اما در عین حال این گیاه تقریبا فاقد کالری است و از این رو مناسب برای افراد مبتلا به بیماری دیابت و نیز کسانی که شیرینی دوست دارند اما اضافه وزن دوست ندارند. گیاه استویا با شیرینی موجود در خود می تواند رقیب قدری برای قندهای مصنوعی مانند "آسپارتام" و "ساخارین" باشد و صنعت شکر را دچار تحول عظیمی کند. اما اتحادیه اروپا استفاده از این شیرینی گیاهی را ممنوع کرده است...

به گزارش DW ؛ استویا  (STEVIA) گیاهی بومی در آمریکای جنوبی است که برای قرن ها توسط ساکنان بومی این قاره مورد استفاده های مختلف قرار می گرفته است، از جمله به عنوان دارو.مردم آمریکای جنوبی اعتقاد دارند که استویا روی بیماری های عفونی تأثیر مثبتی دارد و فشار خون را کاهش می دهد. اما این ویژگی ها هنوز به طور علمی ثابت نشده اند. این گیاه بیشتر در نزدیکی مرز کشور پاراگوئه با برزیل کشت می شود.

"استویوزید"، قند تهیه شده از گیاه استویا به طور خالص سیصد برابر شیرین تر از قند تهیه شده از چغندر است . اما محصولی که از گیاه استویا در بازار موجود است از طریق حس چشایی انسان سی برابر شیرین تر از شکر حس می شود.

گفته می شود که این گیاه از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند و همینطور می توان از آن به عنوان دارو برای درمان افراد مبتلا به دیابت استفاده کرد، زیرا فاقد خواص شیمیایی مضری است که در نی شکر وچغندر وجود دارد. از دیگر کاربردهای استویا کمک به افرادی است که در عین حال که اضافه وزن دارند اما از خوردن شیرینی نمی توانند صرف نظر کنند.

آیا استویا سرطان زا است؟

گیاه استویا با شیرینی موجود در خود می تواند رقیب قدری برای قندهای مصنوعی مانند "آسپارتام" و "ساخارین" باشد و صنعت شکر را دچار تحول عظیمی کند. اما اتحادیه اروپا استفاده از این شیرینی گیاهی را ممنوع کرده است.

در این میان تنها فرانسه مستثنی شده و اجازه دارد در برخی از مواد غذایی از شیرینی "استویا" استفاده کند.

تا چندی پیش این شک وجود داشت که استویا سرطان زا باشد. آزمایش روی حیوانات نشان داده بود که این گیاه می تواند در بدن غده های سرطانی ایجاد کند. اما صحت این آزمایش از سوی بسیاری مورد تردید قرار دارد. " آنه بروک هوف" از سازمان تحقیقاتی در رابطه با مواد غذایی آلمان در این باره می گوید: «میزان به کار برده شده از ماده "استویوزید" در جریان این آزمایش به شدت بالا بوده و گذشته از این، پژوهش از حمایت مالی شرکت هایی برخوردار بوده که استویا را رقیبی خطرناک برای محصولات تولیدی خود می بینند.»

در حال حاضر استویا از اتهام به سرطان زا بودن تبرئه شده است. "سازمان نظارت بر مواد غذایی اروپا" در جریان آزمایش های مختلف به این نتیجه رسیده که گیاه استوا سرطان زا نیست و تأثیر منفی روی تولید مثل ندارد. به این ترتیب استویا در آینده ای نزدیک وارد بازار اروپا خواهد شد.

در سال 2006 نیز سازمان بهداشت جهانی (WHO) گزارش خود را که بر اساس آزمایشهای متعددی که بر روی حیوانات و انسان انجام شده بود، ارائه داد . این آزمایشات که عمدتاً با هدف بررسی:1- سمی بودن یا نبودن 2- جهش ژنی 3- سرطان زایی استیویا انجام شده بود، نه تنها بر سالم بودن این مکمل رژیمی صحه گذاشت بلکه حاکی از تاثیرات درمانی آن بر روی بیماران با فشار خون بالا (hypertension) و دیابت نوع 2 بوده است.

استویا در قاره آسیا

بر خلاف شک و تردیدی که در اروپا وجود دارد، استویا در کشورهای آسیایی به استقبال خوبی رو به رو بوده و مدتها است که در این کشورها به کار گرفته می شود.

مطالعات گسترده ای در ژاپن، چین و کره در این زمینه انجام گرفته اند. از سوی دیگر این گیاه نوع دیگری از مواد مشابه شیرین را در خود جای داده است.مقدار کمتر از نیم گرم از قند گیاه استویا بدون داشتن کالری، می تواند مصرف روزانه یک فرد ، یعنی رقم میانگین ۱۳۰ گرم را تامین نماید. آنچه که در کشورهای آسیایی مدت هاست ارزش خود را نشان داده است.

در حــال حـاضر استویا به صورت بسیــار وسیعی در ژاپن، کــره، چین، مـــالزی، ترکیه، روسیه، تایـوان و تایلند به عنوان یک افزودنی غذایی (food additive) و ایالات متحده و کانادا به عنوان یک مکمل رژیمی (dietary supplement) استفاده می گردد.

کاشت استویا در ایران نیز پنج سال پیش به طور آزمایشی آغاز شده است. در مجموع در ایران دید مثبتی نسبت به کاشت استویا وجود دارد.

استفاده از استویا چه محاسنی دارد؟

به طور خلاصه می توان گفت , کاملا طبیعی است و بر خلاف شیرین کننده های شیمیایی (مثل آسپارتام) اثرات مضر جانبی برای مصرف کننده ندارد. 200 تا 300 بار از شکر (سوکروز) شیرین تر است.

به دمای بالا مقاوم است (مقاوم در برابر حرارت تا 200 درجه سانتیگراد) و بر خلاف شکر، سوخته و قهوه ای نمی شود و به راحتی می تواند در تولید نان های شیرین مورد استفاده قرار گیرد.

بر خلاف شکر مصرف آن روی میزان قند خون تاثیر ندارد و بیماران دیابتی به راحتی می توانند از آن استفاده نمایند.

ضد جرم دندان بوده و خاصیت هضم کنندگی دارد و آنتی اکسیدان بسیار موثر

با افزایش مقدار کمی از پودر برگ استویا به داخل لیوان چای دیگر نیازی به قند معمولی نخواهید داشت.همچنین این گیاه حاوی ویتامین ها و مواد معدنی از جمله منیزیم، ویتامین B3 (نیاسین)، ریبوفلاوین، زینک، کرم، سلینیوم، پتاسیم و سدیم می باشد.